Essen hoeven niet te verdwijnen uit het polderlandschap
Vorig jaar was de 'essentakstrefte-ziekte' groot nieuws in Nederland. Dat kwam ondermeer doordat sommige organisaties, met name Staatsbosbeheer al snel opriepen om alle essen (ziek en mogelijk zieke bomen) te gaan kappen. Ook de aantallen/percentages van zieke essen, die men in de media noemde stegen binnen enkele maanden tot ongekende hoogte: Einde vorig jaar werd zelfs melding gemaakt van 98 procent aan zieke essen.
Vorig jaar herkende de Hoeksche Waardse Bomenwerkgroep 'Fraxinus Excelsior' zich al niet in die cijfers en dus ging men in de regio zelf op onderzoek uit. En hoewel er op sommige plekken ook in de Hoeksche Waard behoorlijk wat zieke essen opdoken, bleek toen al dat voor deze regio hele andere cijfers gelden. Sterker nog, er waren zelfs groepen jonge essen waar niet één, of slechts één zieke boom tussen stond. En op andere plekken ging het om bomen die de afgelopen jaren reeds verzwakt waren, omdat er bijvoorbeeld veel graafwerk pal langs hun wortelvoeten is geweest. Langs sommige dijken en bij de geluidswal kan men inderdaad spreken van een percentage van 30-40% aan zieke essen, maar dat is wel even iets anders dan de cijfers die einde 2017 werden genoemd door o.a. SBB. Dit voorjaar ging 'Fraxinus Excelsior' opnieuw langs bij alle boomgroepen die men ook in 2017 had onderzocht en wat bleek, er was met name bij de essen die recent (vanaf 2010) zijn geplant nauwelijks sprake van een toename aan zieke bomen. De situatie van vier boomgroepen langs de N217 bij 's-Gravendeel was zelfs exact hetzelfde als in 2017: Slechts één zieke boom op een aantal van meer dan veertig jonge essen.
Op een aantal dijken is wel een toename zichtbaar, maar dan gaat het bij driekwart van de bomen om exemplaren die al eerder aangetast waren door zwammen. Daar staat echter tegenover dat enkele oudere, solitaire essen er dit jaar zelfs beter bij staan dan verleden jaar. Mogelijk heeft het erg koude en relatief droge begin van het afgelopen voorjaar daar iets mee te maken? Alle reden juist voor veel meer onderzoek en dat is iets waar wetenschappers van de Universiteit van Wageningen al in het najaar van 2017 toe opriepen. Gelukkig volgt niet iedereen het slechte voorbeeld van Staatsbosbeheer en hopelijk blijft men gewoon essen aanplanten. Zeker in de Hoeksche Waard met zijn unieke 'essendijken'. Op termijn, mogelijk al binnen tien, vijftien jaren zullen er ongetwijfeld resistente essensoorten zijn. En nu blijkt dus dat lang niet alle jonge essen 'meteen' vatbaar zijn voor de ziekte. Organisaties als SBB en enkele provinciale landschappen zouden er veel beter aan doen om samen te werken met de onderzoekers en hen tijd en ruimte te gunnen voor nader onderzoek. Des te eerder zullen er vermoedelijk resistente soorten zijn.
