Voorstel tot samenvoeging gemeenten Hoeksche Waard naar de raden
Woensdagavond 2 december 2015 heeft de stuurgroep Onderzoek bestuurlijk toekomst Hoeksche Waard, bestaande uit alle fractievoorzitters uit de Hoeksche Waardse gemeenteraden, besloten welk voorstel over de bestuurlijke toekomst van de gemeenten in de Hoeksche Waard naar de raden wordt gestuurd.
Op 17 december zullen de gemeenteraden van de vijf gemeenten een besluit nemen over de bestuurlijke toekomst van het eiland. Een meerderheid van 23 stuurgroepleden sprak zich uit voor het voorleggen van een voorstel tot samenvoeging van de gemeenten. 11 Stuurgroepleden stemden tegen het doorsturen van dit voorstel.
Onderzoek
In het onderzoek dat begin dit jaar van start is gegaan, zijn twee modellen nader bekeken; samenvoeging van de gemeenten en een versterkte regionale samenwerking met doorzettingsmacht.
Onderzoeksbureau BMC heeft in opdracht van de stuurgroep onderzoek gedaan naar beide modellen. Daarvoor is onder andere gebruik gemaakt van bronnen als begrotingen, collegeprogramma’s, en gezamenlijke visiedocumenten. Inwoners, instellingen en organisaties en betrokkenen vanuit de gemeenten (raden, burgemeesters, wethouders, secretarissen, raadsgriffiers) zijn op diverse manieren door BMC bevraagd.
In het onderzoeksrapport is gekeken naar de mate waarin ieder van beide modellen aan de gestelde eisen kan voldoen. Vervolgens is nagegaan of de bestaande bestuurlijke praktijk (uitgangssituatie) bouwstenen oplevert of barrières opwerpt. Tot slot is aan de hand hiervan een oordeel gegeven over kansen en kwetsbaarheden van samenwerking en samenvoeging en de mate waarin deze modellen aan de uitgangspunten kunnen voldoen.
Afweging modellen
Vervolgens zijn de stuurgroepleden, en op 18 november ook alle raadsleden, met elkaar in gesprek gegaan over hun voorkeuren voor en bezwaren tegen ofwel samenvoeging of samenwerking. Aan de hand van deze discussie is uiteindelijk een raadsvoorstel opgesteld dat voorstelt te kiezen voor het model samenvoeging van gemeenten.
De overweging hierbij is dat dit model kansrijker is omdat de opgaven, de zaken die nog uitgezocht moeten worden of die extra aandacht behoeven, in dit model concreter zijn benoemd en eenvoudiger zijn te realiseren met een voldoende groot draagvlak bij de bestuurders van de Hoeksche Waardse gemeenten.
Het gaat dan bijvoorbeeld om het opstellen van een plan om het behoud van de diverse identiteiten in de dorpen te kunnen verankeren in bestuurlijk en ambtelijk handelen. In dit licht is ook aandacht voor zaken als de zondagsopenstelling en een evenementenbeleid passend bij de identiteit van de dorpen.
Ook zijn afspraken gemaakt over het gelijk blijven van de huidige gemeentelijke lastendruk voor de inwoners en de inspanning om te streven naar harmonisatie van beleid.
De opgaven die er liggen om de bezwaren tegen het model samenwerking met doorzettingsmacht weg te nemen zijn minder concreet te benoemen en leveren discussie op. Dat maakt het lastiger dit model uit te werken en er voldoende draagvlak voor te vinden.
Een aantal voorstanders van samenwerking vindt echter dat de uitdagingen waar de Hoeksche Waard voor staat ook opgelost kunnen worden met een samenwerkingsmodel waarbij een substantieel deel van de dossiers die regionale afstemming behoeven wordt overgedragen aan een regioraad.
Zij vrezen dat bij samenvoeging van gemeenten de afstand tussen bestuur en burger te groot wordt en dat behoud van lokale identiteit, maatwerk en dienstverlening aan de burger niet voldoende gewaarborgd zijn.
Raadsvoorstel
Nu de stuurgroep zich in meerderheid heeft uitgesproken voor het model samenvoeging, wordt aan de gemeenteraden een voorstel voorgelegd om in te stemmen met een samenvoeging van de gemeenten Binnenmaas, Cromstrijen, Korendijk, Oud-Beijerland en Strijen per streefdatum 1 januari 2018.
In het voorstel is eveneens opgenomen dat verschillende opdrachten op de verschillende aandachtspunten (kernenbeleid, financiën, huisvesting en dergelijke) uitgewerkt moeten worden.
De gemeenteraden zullen op 17 december stemmen over dit voorstel en daarmee een besluit nemen over de bestuurlijke toekomst van de Hoeksche Waard.
Meer informatie over het onderzoek bestuurlijke toekomst Hoeksche Waard is te vinden op de websites van de vijf Hoeksche Waardse gemeenten en van het SOHW.
